พระพุทธรูปศิลปะสมัยทราวดีปางปฐมเทศนา(อินเดียใต้)

พระพุทธรูปศิลปะสมัยทราวดีปางปฐมเทศนา(อินเดียใต้)

พระพุทธรูปปางปฐมเทศนา

เป็นองค์พระพุทธรูปที่ถูกขุดพบ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน

ที่มีผู้ยกย่องว่าเป็นพระพุทธรูปปางปฐมเทศนาที่งามที่สุดในโลก

สร้างขึ้นในยุคสมัยคุปตะ (Gupta Period)

เมื่อประมาณปีพุทธศักราช ๘๐๐-๑๒๐๐

ซึ่งในยุคนั้นนับว่าเป็นยุคที่มีความเจริญสูงสุดแห่งพุทธศิลป์

แต่ก่อนนี้ประเทศอินเดียมีการประกวดพระพุทธปฏิมา

หากส่งพระพุทธรูปปางปฐมเทศนาองค์นี้เข้าประกวด

ก็จักได้รับการคัดเลือกว่าเป็นพระพุทธรูปที่งดงามที่สุดทุกครั้งไป

ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ ณ พิพิธภัณฑ์สารนาถ เมืองพาราณสี

จากหนังสือแนะนำศิลปอินเดีย หน้า ๑๐๑

ประจักษ์ วัฒนานุสิทธิ์ ได้กล่าวไว้ว่า “ไม่มีรูปเคารพอื่นใดที่จะสวยงามล้ำลึก

ทั้งในความหมายและรูปแบบทางศิลปะ เทียบได้กับพระพุทธรูปองค์นี้”

พระพุทธรูปปางปฐมเทศนาองค์นี้สร้างขึ้นจากหินทรายแดงเมืองจูนาร์ (Chunar)

มีความสูงจากฐานถึงพระรัศมี ๑.๖ เมตร ขนาดหน้าตักกว้าง ๐.๗๙ เมตร

ประทับนั่งในท่าขัดสมาธิเพชรบนพระแท่น พระหัตถ์อยู่ในท่าทรงแสดงธรรม

หมายถึงการไขปริศนาธรรมที่ถูกปกปิดมานาน ด้านบนมีพระรัศมีแผ่เป็นวงกลม

ปรากฏเป็นรูปเทวดา ๒ ตนกำลังโปรยดอกไม้บูชาพระพุทธองค์

ตรงกลางฐานองค์พระพุทธรูปแกะสลักเป็นวงล้อพระธรรมจักรอยู่บนแท่น

มีกวางสองตัวหมอบอยู่ทั้งสองข้าง มีรูปพระปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ขนาบสองข้าง

ด้านซ้ายมีรูปสลักสตรีและเด็ก สันนิษฐานว่าเป็นเจ้าภาพผู้สร้างองค์พระพร้อมบุตร