พระพุทธรูปศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลายปางเปิดโลก
พระเจ้าเปิดโลก หมายถึง เหตุการณ์ที่พระโคตมพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ในพรรษาที่เจ็ดของพระองค์หลังจากที่เสด็จขึ้นไปแสดงพระธรรมเทศนา ในโอกาสนั้น ทรงสำแดงฉัพพรรณรังสี เป็นเหตุให้โลก (ภูมิ) ทั้งหลายตั้งแต่พรหมภูมิไปจนถึงนรกภูมิเปิดสว่างจนแลเห็นซึ่งกันและกันได้ ในการนี้ อาจหมายถึง
เทโวโรหณะ – ชื่ออย่างเป็นทางการสำหรับเหตุการณ์พระเจ้าเปิดโลก
วันเทโวโรหณะ – วันที่เกิดเหตุการณ์พระเจ้าเปิดโลกในพุทธกาล ตรงกับวันแรม 1 เดือน 11 ตาม ปฏิทินจันทรคติ
วันออกพรรษา – วันสิ้นสุดการจำพรรษาตามคติพุทธศาสนา ตรงกับวันขึ้น 15 เดือน 11 (วันก่อนวันเทโวโรหณะ) ของทุกปีตามปฏิทินจันทรคติ
ตักบาตรเทโว – การทำบุญตักบาตรในวันออกพรรษาเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์พระเจ้าเปิดโลก
ปางเปิดโลก – ชื่อพระพุทธรูปท่าหนึ่ง มีกริยาดังพระโคดมเมื่อเสด็จลงจากเทวโลกในเหตุการณ์พระเจ้าเปิดโลก
ความเป็นมาของ ปางเปิดโลก ตามพุทธประวัตินั้น
เมื่อครบกำหนด 3 เดือน ที่พระสัมพุทธเจ้าเสด็จขึ้นไปจำพรรษาโปรดพุทธมารดา จึงเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ พระพุทธองค์ทรงทำโลกวิวรณปาฏิหาริย์ คือ ทรงเปิดโลกทั้ง 3 อันได้แก่ เทวโลก ยมโลก และมนุษยโลก ให้มองเห็นถึงกันหมดด้วยพุทธานุภาพ เหล่าเทวดาในสวรรค์มองเห็นมนุษย์และสัตว์นรก มนุษย์มองเห็นเทวดาและสัตว์นรก สัตว์นรกมองเห็นมนุษย์และเทวดา แล้วจึงเสด็จลีลาลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์สู่สังกัสสนคร ในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11