วัดถ้ำอภัยดำรงธรรม  จ.สกลนคร

                         ประวัติการวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม

เดิมทีราว พ.ศ. 2504 พระอาจารย์วัน อุตฺตโม ได้เริ่มก่อตั้งวัดถ้ำอภัยดำรงธรรมและจำพรรษาอยู่ ณ วัดแห่งนี้ จนมีพระภิกษุสามเณรเพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆใน ปี พ.ศ. 2514 ท่านพระอาจารย์วัน อุตฺตโม ได้นำคณะศิษยานุศิษย์ร่วมกันสร้างถนนขึ้นสู่ยอดเขาภูผาเหล็กซึ่งมีถ้ำอีก แห่งหนึ่งมีชื่อว่า “ถ้ำพวง” ด้วยความสามัคคีพร้อมเพรียงแห่งแรงศรัทธา ได้ร่วมกันสร้างถนนจนเสร็จเรียบร้อยเป็นระยะทางรวมทั้งสิ้น 5 กิโลเมตร พร้อมทั้งได้สร้างวัดขึ้นด้วยคือ “วัดถ้ำพวง” บนยอดเขาภูผาเหล็ก (เป็นส่วนหนึ่งของวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม) แต่ชาวบ้านโดยทั่วไปมักชอบเรียกว่า “วัดถ้ำพวง” จากนั้นได้สร้างอาคารเสนาสนะ และได้สร้างพระพุทธรูปปางนาคปรกหน้าตักกว้าง 5 เมตร ไว้ ณ ถ้ำพวง นามว่า “พระมงคลมุจลินท์” พร้อมทั้งได้สร้างวิหารครอบองค์พระพุทธรูปเป็นที่เรียบร้อยในเวลาต่อมาเมื่อ ท่านพระอาจารย์วัน อุตฺตโม ถึงแก่มรณภาพ เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2523 ด้วยอุบัติเหตุเครื่องบินตกที่ตำบลคลองหลวง อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เจ้าคณะจังหวัดสกลนคร (ธ) ได้แต่งตั้ง พระอธิการหลอ นาถกโร เป็นเจ้าอาวาสวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม สืบแทนตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2523 เป็นต้นมาจนได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น “พระครูอุดมญาณโสภณ” จนถึงปัจจุบัน ท่านได้ทำนุบำรุงและพัฒนาวัดถ้ำพวงจนเป็นที่รู้จักของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไปพิพิธภัณฑ์อัฐบริขารพระอาจารย์วัน อุตตโม

ลักษณะเด่นวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม

วัดถ้ำอภัยดำรงธรรมเป็นวัดสายกัมมัฏฐาน  มีพระอาจารย์วัน อุตฺตโม ต้นแบบการปฏิบัติธรรมตั้งแต่เริ่มจำพรรษาอยู่ ณ วัดแห่งนี้ จนมีพระภิกษุสามเณรเพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆใน ปี พ.ศ. 2514  ในช่วง

พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารพระอาจารย์วัน อุตตโม

ออกจาพิพิธภัณฑ์ เราขับต่อไปเรื่อยๆ เรียบหน้าผา ซึ่งจะมีสังเวชนียสถานตั้งเรียงรายกันอยู่ ถนนคอนกรีตดีมาก แถมตามที่จอดรถยังมีห้องน้ำให้บริการอีกด้วย หลายที่อย่างเลยพระเจดีย์สิริมหามายา และ วิหารปรินิพาน ก็จะมีจุดชมวิว ทำที่นั่งพักให้อย่างดี

สังเวชนียสาถน คือ สถานที่ประสูติซึ่งได้ออกแบบเป็นเจดีย์สถูปทรงกลม มีพิธีวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2541 โดยคุณไพศาล ปันทวังกูร และได้ทำการก่อสร้างมาเรื่อย ๆ โดยโครงสร้างเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก ความกว้างของฐานเส้นผ่าศูนย์กลาง 13 เมตร ความกว้างของตัวเจดีย์เส้นผ่าศูนย์กลาง 6 เมตร ความสูง 17 เมตร ภายในเป็นห้องโถงใหญ่มีรูปหล่อพระนางสิริมหามายาเทวีประดิษฐาน ปางยืนประสูติพระโพธิสัตว์ราชโอรส หล่อด้วยทองเหลืองเท่าองค์จริง พระหัตถ์ขาวเหนี่ยวกิ่งสาระ มีความเด่นสง่าพิสดารสวยงามมาก ผนังทางด้านหลังรูปหล่อเขียนเป็นภาพวิวทิวทัศน์ภูเขาด้วยสีน้ำมองดูแล้วสวยงามมาก บนฝ้าเพดานจะปั้นเป็นรูปพระธรรมจักรขนาดใหญ่มีลายไทยล้อมรอบทาด้วยสีทองเหลืออร่าม ส่วนบนยอดเจดีย์บรรลุพระบรมสารีริกธาตุหลายพันองค์

โดยมีพระสุธรรมคณาจารย์(หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ) วัดอรัญญบรรพต อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย เป็นประธานเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2542 ทางด้านหน้าของเจดีย์มีเสาหินพระเจ้าอโศกมหาราชจำลองเท่าของจริงมีความเด่นเป็นสง่ามีตัวหนังสือจารึกบ่งบอกว่าสถานที่นี้คือสถานที่ประสูติพระโพธิสัตว์ราชกุมารบริเวณรอบเจดีย์ปลูกไม้สาระเป็นเครื่องหมายบ่งบอกว่า ตอนที่พระนางประสูติอยู่ที่สวนลุมพินีวันนั้นก็คือป่าไม้สาระในระหว่างกึ่งกลางของ เมืองกบิลพัสดุ์และเมืองเทวทหะนครด้วยเหตุดังนั้น ไม้สาระจึงเป็นส่วนประกอบอย่างสำคัญซึ่งจะขาดเสียไม่ได้ตั้งแต่สมัยครั้งพุทธกาลตลอดถึงยุคปัจจุบัน ก็คงถือว่าไม้สาระเป็นไม้มงคล เป็นไม้ที่มีความหมายสำหรับองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า